Barolo del Comune di Verduno 2017, Fratelli Alessandria

Pinot Noir en Nebbiolo zijn uiteindelijk heel verschillende druiven maar toch maakt men soms de link tussen Bourgogne en Barolo.  Twee van de allerbeste druivensoorten ter wereld en de twee plaatsen waar de grootste verzameling zit van de meest magische terroirs voor die topdruiven. Tegelijk ook twee keer een mijnenveld waar je wijnboer, wijngaard en jaar moet kennen om echt grote wijnen van duur betaalde middelmaat te kunnen onderscheiden.  En vooral het lappendeken van ‘crus’ die dan nog eens verdeeld zijn onder verschillende eigenaars.  Wie die geografische diversiteit in al zijn glorie wil aanschouwen moet zeker de meesterlijke boeken van journalist Alessandro Masnaghetti aanschaffen.

Barolo was lang een assemblage van diverse wijngaarden (dorpen en ‘crus’ binnen die dorpen).  Maar geïnspireerd door de beste Bourgognes groeide meer en meer de notie van ‘single vineyard’ wijnen.  De autoriteiten legden de lijst vast van ‘crus’ die op het etiket mogen vermeld worden maar een echte classificatie met Premier Cru en Grand Cru bvb was gezien de Italiaanse gevoeligheden en passies te explosief.   Men koos voor een lijst van 170 individuele crus onder de officiële noemer MGA (Menzione Geografica Aggiuntiva). En daarnaast nog 11 gemeentelijke MGA’s.

Die gemeentelijke zones werken dan zo een beetje als de ‘Villages’ in Bourgogne.  Net zoals een Gevrey-Chambertin anders proeft dan een Vosne-Romanée zo smaakt een Barolo del Comune di La Morra anders dan een Barolo del comune di Serralunga d’Alba.  Natuurlijk zijn dit veralgemeningen en heb je binnen een dorp ook nog eens grote verschillen tussen diverse individuele crus. Maar voor de consument kan dit een goede richtingsaanwijzer zijn.  Heb je liever elegante Barolo dan kan je voor La Morra kiezen of Verduno, zoek je kracht dan kan je voor Serralunga of Monforte opteren, wil je evenwicht dan is het dorpje Barolo of Castiglione Falletto een prima keuze. Van de 11 dorpen zit de grootste concentratie aan topterroirs eigenlijk in vijf gemeentes :  Barolo, La Morra, Castiglione Falletto, Serralunga d’Alba en Monforte d’Alba.  Twee andere dorpen zitten in de lift :  Novello (vooral de MGA Ravera) en Verduno (vooral de MGA Monvigliero). En dan de minder belangrijke dorpen Grinzane Cavour, Diano d’Alba, Cherasco en Roddi.

Nu de focus van veel wijnliefhebbers verschuift van kracht naar elegantie komt het dorpje Verduno steeds meer in de kijker.  De meeste terroirs van Verduno bestaan uit zogenaamde ‘Marne di Sant’Agata’ :  mergelbodems met een hoog kalkgehalte.  Finesse en frisheid dus met een subtiele onderliggende mineraliteit.  Verduno is bij de Barolo liefhebbers vooral bekend voor zijn (onofficiële) Grand Cru Monvigliero. De verdiende persaandacht de laatste jaren voor de Monvigliero van Burlotto en Fratelli Alessandria zet het minder bekende dorpje Verduno terug op de kaart. Als Verduno als de Chambolle van de Barolo zone mag beschouwd worden dan is Monvigliero de Musigny.

Fratelli Alessandria met wijnmaker Vittore Alessandria is de laatste jaren in alle rust en bescheidenheid uitgegroeid tot een topdomein dat nog wat onder de radar blijft.  De stijl zou je eerder traditioneel kunnen noemen met drie jaar veroudering op grote vaten van Slavonische (en ook wat Franse) eik.  Hij wil vooral de natuurlijke finesse van Verduno zoveel mogelijk respecteren zonder de structuur en de bewaarkracht van grote Barolo te vergeten. Want vergis je niet :  hoe fijn ook, een Barolo heeft altijd een onderbouw van tannines.  Wie graag veel fruit wil en fluwelige tannines kan beter kiezen voor een topklasse Barbera.  Misschien zelfs één afkomstig van een Barolo terroir zoals de schitterende Barbera Scarrone van Vietti (39 €) of de sublieme Vigna Vecchia versie (52 €) hiervan.  Voor wie zijn Barolo tannines graag getemperd ziet zijn er drie sleutelwoorden :  tijd, lucht en gastronomie.  Barolo’s zijn bij uitstek bewaarwijnen en als je het geduld hebt om een jaar of tien te wachten zul je daar zeker voor beloond worden.  Maar pas op :  zelfs in een gerijpte versie blijft je meestal een spoor van tannines proeven, weliswaar zachter en meer versmolten maar toch nog merkbaar.  Lucht kan ook wonderen doen.  In contrast met een fragielere Pinot Noir die soms een stuk van zijn aromatische complexiteit verliest in een karaf bloeit Nebbiolo juist open na een uur of twee lucht happen.  En tegen alle normale richtlijnen in heeft zelfs 20 of 30 jaar oude Barolo deugd van een lange passage in een karaf.  En dan de derde aanbeveling :  Barolo vraagt om eten, om een smaakvol vleesgerecht dat de tannines doet vergeten en zo de onderliggende aromatische intensiteit laat schitteren.  Maak gebruik van deze drie tips en liefst alle drie tegelijk !  De herfst met zijn vallende bladeren en geur van kreupelhout (sous-bois), met fijne paddenstoelen en zalige wildgerechten, is het ideale Barolo seizoen.  Goede Barolo is nooit een muurbloempje dat op de achtergrond blijft. Het is een wijn die met zijn majestueuze présence de aandacht opeist.  Het is een kathedraal opgetrokken uit zuren, tannines en alcohol.  Maar net als in een kathedraal, wanneer het  zonlicht door de brandglasramen filtert , krijg je soms het gevoel dat je de aarde ontstijgt.