Haut-Brissan 2019 Vin de France, Domaine Saladin

Voor liefhebbers van Grenache is Ch. Rayas in Châteauneuf du Pape de ultieme wijn. De unieke stijl, de zeldzaamheid, de wilde verhalen rond de excentrieke familie Reynaud : de mythe rond Rayas is met de jaren nog gegroeid. De keuze van Emmanuel Reynaud om de wijn pas uit te brengen als hij op zijn best is (vaak na meer dan 10 jaar) maakt de wijn nog schaarser dan vroeger. En duurder natuurlijk maar Rayas is één van die wijnen waar je eerst dank je zegt als je een fles mag kopen en pas nadien met een bang hart naar de rekening kijkt. De familie Reynaud maakt ook andere mooie wijnen zoals Fonsalette, Ch. des Tours, Domaine des Tours. Maar de magie schuilt toch vooral in de twee pure Grenache wijnen uit Châteauneuf du Pape : Rayas en Pignan. Die zijn afkomstig van de ‘lieu-dits’   Le Rayas en Pignan. En het is de unieke terroir van puur zand (zo anders dan de klassieke rolkeien de we met Châteauneuf du Pape associëren ) die die Grenache een betoverende finesse meegeeft. Lees ter herinnering nog eens ons tekstje (https://www.portovino.be/wijn/790/ ) over Chapelle Saint Théodoric die ook op dezelfde terroir zit. Maar naast de bodem is er ook het unieke smaakprofiel dat , in min of meerdere mate, doorheen bijna alle Reynaud wijnen loopt. En dat zit hem vooral in de unieke aroma’s (in geur en smaak) die de wijnen tekenen : ‘fraise des bois, fraise écrasée, rose fanée’ lees je in de meeste Franse commentaren. Toen we dertig jaar geleden met Jacques Reynaud zaliger mochten proeven was het een grote schok om in die rommelige kelder uit de bestofte vaten lichtgekleurde wijnen te zien verschijnen met overweldigende aroma’s van het zuiverste fruit en de fijnste bloemen. De beste Cinsault die we ooit proefden (vormt de ziel van Fonsalette) en dan moest de Grenache nog komen ! Het geheim van Reynaud ? Niemand kan daar precies de vinger op leggen. En dat hoeft ook niet. Let the mystery be …

In pre-Corona tijden kregen we een tip van een Franse restaurateur met een genereuze Rayas allocatie (en die geen fles laat voorbij gaan zonder er eerst zelf eens van te proeven) : “si vous aimez Rayas goûtez le Grenache des soeurs Saladin”.   Geïntrigeerd door deze commentaar zochten we de wijn op en vielen op een interview met één van de zussen waarin ze de ontstaansgeschiedenis van hun Grenache cuvée (Haut Brissan) vertelde.   Een restauranthouder uit de streek kwam proeven in de kelder en toen hij de Grenache van de Haut Brissan wijngaard in 2004 proefde wou hij die absoluut puur kunnen kopen. “Mais monsieur, c’est un Grenache, regardez la couleur” wierp Marie-Laurence Saladin, één van de twee zussen, nog op.   En inderdaad , de Haut-Brissan is zo licht van kleur dat je er de krant kunt door lezen. Maar hij wou toch kost wat kost deze Grenache puur op fles. De restauranthouder was Guy Jullien van het (in wijnkringen) befaamde restaurant La Beaugravière in Mondragon die waarschijnlijk zowat alle Reynaud wijnen ooit op zijn kaart heeft gehad. Bijna niemand heeft zoveel topwijnen uit de Rhône geproefd over een heel leven als hij. Hij herkende onmiddellijk bij het proeven van de Haut Brissan de magie van de Grenache op die wijngaard.

Door de gezondheidsproblemen van vader Louis (Loï) Saladin moesten de dochters Marie-Laurence en Elisabeth versneld het domein overnemen in 2004. Onder hun leiding is het domein in Saint Marcel d’Ardèche uitgegroeid tot een uitstekende bio producent van mooie Côtes du Rhône en Côtes du Rhône Villages (Saint Andéol) wijnen. De enige toevoeging in hun wijnen is een tikkeltje sulfiet bij de botteling. Daardoor worden ze ook wel eens bij de natuurlijke wijnen gerekend maar daar gaat het bij ons absoluut niet om (enkel de kwaliteit en de zuiverheid telt, en een beetje sulfiet kan al heel veel problemen vermijden). Twee wijnen steken echter met kop en schouders boven de rest : Chaveyron 1422 en Haut Brissan.   Het perceel Chaveyron is al in bezit van de familie Saladin sinds 1422 (!!!). Bijna 600 jaar wijngeschiedenis dus ! Over de unieke Syrah op die plaats zullen we in een latere nieuwsbrief nog eens berichten. En dan Haut-Brissan, gelegen op de plateau de Brissan, bezaaid met rolkeien (galets roulés) zoals in Châteaneuf du Pape. Maar de stijl van deze unieke Grenache is compleet anders dan Châteauneuf : licht van kleur, lichtvoetig van stijl. De structuur van de wijn is onmerkbaar en dient enkel om de sublieme aroma’s vast te houden, net zoals de meest spectaculaire briljanten in de simpelste ringen gezet worden.

De vinificatie is zeer eenvoudig : de volledige trossen gaan in een kuip, blijven daar een week of twee zitten terwijl de gisting van wat vrijgekomen sap de kuip met koolzuurgas verzadigt en er binnen de druiven een intracellulaire gisting gebeurt (macération semi-carbonique). Dan een zachte persing met een pneumatische pers. En dan een jaartje op betonnen kuipen, een klein beetje sulfiet bij de botteling en klaar is kees. Hoe simpel kan het leven zijn !   En toch kunnen we niet verklaren waarom Haut-Brissan zo een betoverende elegantie en unieke persoonlijkheid heeft.   Oude Grenache wijnstokken, galets roulés en kleine opbrengsten vind je op heel veel plaatsen in de Rhône streek. Waarom proeft Haut-Brissan zo anders ? Waarom raakt deze wijn een emotionele snaar daar waar veel krachtigere, exclusievere en duurdere wijnen dat soms niet doen. Je proeft met je zintuigen, je analyseert met je brein maar slechts enkele wijnen beroeren je op een dieper niveau. Wijnen van het hart, wijnen van de ziel. Zoals Rayas of Haut-Brissan.