Châteauneuf du Pape Les Sablons

Beschrijving

We schreven een tijdje geleden al over de unieke Châteauneuf du Pape Le Grand Pin van Chapelle Saint Théodoric : een klein perceeltje in de ‘lieu-dit’ Pignan dat onmiddellijk naast het allerbeste stuk van Ch. Rayas ligt met een bodem van bijna puur zand. De minuscule wijngaard van Le Grand Pin bestaat uit oude wijnstokken (meer dan 50 jaar) maar een stukje moest echt heraangeplant worden. Die pure zandbodem is zo arm en onvruchtbaar dat de wijnstokken sneller dan op andere plaatsten in Châteauneuf du Pape uitgeput geraken. Dat was ook zo bij Ch. Rayas waar na de dood van Jacques Reynaud véél nieuwe wijnstokken moesten bijgeplant worden. Er waren zoveel ontbrekende wijnranken dat de al piepkleine opbrengsten onhoudbaar laag werden. Men koos er voor om de gaten op te vullen met jonge wijnstokken wat hier mogelijk is omdat de wijnstokken redelijk ver uit mekaar staan en losstaand (gobelet snoeivorm). Bij een hogere plantdensiteit en op draad geleide wijnranken zou zo een mix met jonge en oude stokken (met heel verschillende groeikracht) niet zo evident zijn.

Heeft die inbreng van jonge wijnstokken geen effect op de kwaliteit ? Meestal zien we minder intensiteit en diepte in wijnen met jonge wijnstokken. Bij sommige druivensoorten lijkt dat effect kleiner. Bij Syrah bvb. kun je door kort te snoeien zelfs met jonge wijnstokken een indrukwekkende concentratie bereiken. Andere druivensoorten zoals Grenache en Mourvèdre hebben méér tijd nodig om zich ten volle te ontplooien.

Nu kunnen we het verschil eens proeven want van de piepjonge wijnstokken van het kleine stukje (0.24 hectare) Le Grand Pin dat in 2011 heraangeplant werd komt in 2016 (eerste jaar productie !) de cuvée Les Sablons (zavel/zand). De LE GRAND PIN versie van oude wijnstokken heeft ontegensprekelijk méér intensiteit, diepte en lengte.   Maar wat verrast is dat (weliswaar in een topjaar als 2016) de unieke finesse en het grootse raffinement van de terroir ook hier al aanwezig is. Een verrassend lichte kleur (typisch voor deze sector, ook bij Rayas zelf), een nobel bloemig parfum (de aromatische handtekening van niet alleen de allerbeste Grenache maar ook de allerfijnste Pinot Noir) en een zeldzame frisheid voor Grenache.   Doordat het ‘gewicht’ van de oudere wijnstokken hier niet aanwezig is valt de bijzondere luchtigheid (aérien) van de wijn nog meer op.   Zwevend, gewichtloos, een wolk aroma’s die je benevelt en niet meer loslaat.

Domein: Chapelle Saint Theodoric

Als je aan Châteauneuf du Pape denkt dan komt spontaan het beeld in je hoofd van een wijngaard bezaaid met grote ronde keien (galets roulés). Dat klopt grotendeels maar soms is het een combinatie van zand en keien, of keien op rode klei. Zeldzamer zijn de kalkachtige bodems. En nog zeldzamer zijn de terroirs met puur zand (zonder keien). Op die pure zandbodems bereikt de Grenache druif een ongekende finesse. Het bekendste voorbeeld van die terroir is de mythische Château Rayas. De mythe werd natuurlijk gevoed door de excentrieke familie Reynaud maar de wijn behoort tot de selecte categorie van de unieke, waarlijk GROTE wijnen. Waar schuilt het geheim van Rayas ? 100% Grenache ? Piepkleine rendementen ? Zo zijn er ondertussen veel speciale cuvées in Châteauneuf du Pape. De uiterst traditionele vinificatie misschien : ‘vendanges entières’ (niet ontsteeld) en veroudering op OUDE vaten in één van de meest rommelige kelders ooit ? Of het unieke mesoklimaat : de Rayas wijngaard ligt volledig beschermd tussen bossen en het voelt er beduidend frisser aan dan in de grote hitte van de warme Châteauneuf du Pape regio. De druiven worden dan ook vaak begin oktober geplukt (in een streek waar sommige druiven tegenwoordig al in augustus geoogst moeten worden). Het zijn allemaal stukjes in de puzzel maar het belangrijkste stuk ontbreekt nog : de hoogst unieke terroir. Als je de geologische kaart bekijkt dan zie je dat er maar enkele ‘eilandjes’ (http://ogi.chateauneuf.com/upload/files/01ChateauneufDuPape2013FR.pdf) zijn met een pure zandbodem (sables et grès du Miocène). Een groot deel van de ‘lieu-dit’ Le Rayas en ook een stuk van Pignan (waar Ch. Rayas ook wijngaarden heeft) zit op die unieke terroir. Daarrond zit een iets ruimere zone met vooral zand (en heel weinig keien) waarop de Grenache ook al een bijzondere finesse bereikt. Maar voor de ultieme magie moeten we op die zeldzame perceeltjes met puur zand zijn.

Peter Weygandt, een Amerikaanse agent voor vooral Franse topdomeinen, kwam op het spoor van twee kleine perceeltjes Châteauneuf du Pape op zandbodem die te koop werden aangeboden. Eentje in de ‘lieu-dit’ La Guigasse (véél zand, enkele keien) en één stukje in de ‘lieu-dit’ Pignan, vlak naast Rayas, en op diezelfde sublieme zandterroir. Dat laatste stukje noemen ze ‘Le Grand Pin’ naar een grote dennenboom die daar staat. De wijngaarden worden onderhouden door Baptiste Grangeon van Domaine de Cristia volgens biodynamische principes. De vinificatie gebeurt ook op Cristia maar volgens de strikte richtlijnen van Peter Weygandt : héél traditioneel, dus niet ontsteeld en dan twee jaar verouderd op gebruikte 600 liter vaten (demi-muid). Pure Grenache, oude wijnstokken, piepkleine rendementen (15-20 hl/ha), geplukt begin oktober. Absoluut geen krachtpatsers. La Guigasse toont zich iets voller maar toch met die unieke finesse van Grenache op zand. ‘Le Grand Pin’ kunnen we met niets anders vergelijken dan met Ch. Rayas. Magische finesse !