Château Le Puy Emilien 2015, Francs Côtes de Bordeaux

“Plus pur que de l’eau” is de titel van het autobiografische boek van Jean-Pierre Amoreau van Ch. Le Puy. Het is zijn streefdoel en zijn levenswerk : zo zuiver mogelijke wijn maken. Wijn bestaat trouwens vooral uit water (gemiddeld iets van een 85%) en alcohol (bvb 13 % van het volume). Kan wijn zuiverder dan water zijn ? Als je met zuiver gezond bedoeld dan was het vroeger wel zo dat in tijden van besmet water het beter was om wijn (of bier) te drinken dan water. Vandaar ook de uitspraak van Louis Pasteur : “ le vin de France aliment, c'est-à-dire le vin naturel, peut être, à bon droit, considéré comme la plus saine, la plus hygiénique des boissons” (een nog mooiere quote van Pasteur : “Il y a plus de philosophie dans une bouteille de vin que dans tous les livres”).

Alles start natuurlijk in de wijngaard. “We hebben één iemand in de kelder en twintig man in de wijngaarden” vertellen vader en zoon Amoreau graag om het belang van de viticultuur te onderstrepen.   Met man en paard : vier paarden zijn actief op het domein om de gronden zo zacht mogelijk te cultiveren. Zonder chemische sproeimiddelen ook. Wel met zwavel en koper zoals toegelaten in de biologische landbouw. Zwavel werd al door de Romeinen gebruikt tegen schimmels. Koper vooral sinds de 19de eeuw (meestal met de befaamde Bordeauxse pap : een mengeling van kopersulfaat en gebluste kalk). Veelvuldig gebruik van koper (een zwaar metaal) is natuurlijk ook niet onschuldig en blijft een bron van frustratie voor de oprechte biologische boer die jammer genoeg niet zonder kan. Je kunt de natuur zijn werk laten doen maar de wijnstok is een liaan die zich voor zijn overleving geen zorgen hoeft te maken over de wensen van de mens om gezonde druiven te plukken. Vooral na de tweede wereldoorlog kwam een explosie in het gebruik van kunstmeststoffen (nitraten,…) en synthetische pesticides (oa de notoire DDT, later verboden). Bij Château Le Puy werden deze (redelijke dure) producten nooit gebruikt. Door zijn vader uit gierigheid (geeft Jean-Pierre Amoreau eerlijk toe) en uit principe door hemzelf. ‘400 ans sans produits de synthèse’ verklaart Jean-Pierre trots. Want ja, de familie Amoreau is al sinds 1610 met wijnbouw bezig. Zoon Pascal is nu de 14de generatie.

Ook in de kelder gebeurt alles zo eenvoudig, zo zacht en zo natuurlijk mogelijk. Volledig onsteeld wel maar niet gekneusd en dus met een hoog percentage intacte druivenbolletjes. Eenmaal de gisting natuurlijk op gang komt worden de druiven/schilletjes in het sap vastgehouden door een soort houten traliewerk. Er komen geen overpompingen aan te pas en geen temperatuurcontrole. ‘Une infusion’ noemen ze dit om duidelijk te maken dat het om een uiterst zacht, natuurlijk proces gaat dat uiteindelijk voor zijdezachte tannines zal zorgen. Dan rijpt de cuvée Emilien 24 maand op héél oude 5000 liter vaten om finaal zonder klaring en filtering gebotteld te worden. Pas op dit moment zal een heel klein beetje sulfiet worden toegevoegd ter bescherming. Het resultaat is een unieke stijl van Bordeaux gestoeld op finesse en frisheid. We noemden het zelf ooit eens een Bordeaux voor wie niet graag Bordeaux lust maar Pascal Amoreau vond dit niet echt een compliment. Zijn schoonbroer omschrijft Le Puy ondertussen zelf wel als de beste Bourgogne van Bordeaux.

In 400 jaar heb je als familie wel al wat meegemaakt : oorlogen, ziektes, revoluties,…   En dat is niet eens zo uitzonderlijk ! Diverse familiale domeinen in Europa zitten al meer dan 10 generaties in de wijnbouw.   Denken we bvb aan Ch. de Saint Cosme in Gigondas wiens verre voorouder, Esprit Vaton, in 1490 de hand kon leggen op wijngaarden van Jean de Chalon, prince d’Orange (voorouder van de koninklijke Oranje-Nassau familie). Of de familie Chave,   ‘vignerons de père en fils depuis 1481’. Hoe inspirerend moet het niet zijn om op dezelfde plek te werken als zovele generaties voor jou ? De wereld zag er ongetwijfeld héél verschillend uit 200 jaar geleden, laat staan 500 jaar.   Maar zijn de gedachten en de bekommernissen van al die generaties die zwoegen op de heuvels van Gigondas of Saint Joseph zo wezenlijk verschillend ?   Het werk is niet dramatisch veranderd, het zweet en de zorgen evenmin. Goede wijn maken, je familie onderhouden, een erfenis doorgeven. Moeilijke periodes afgewisseld met gemakkelijkere periodes. Magere en vette jaren.

Maar na de winter komt altijd de lente en de zomer en de oogst. Er is altijd de hoop op de zoete vruchten van de oogst. Soms héél weinig maar altijd wel voldoende om net verder te kunnen. Tot een nieuwe generatie komt en de generaties daarna. Zo was het en zo zal het altijd zijn. We moeten vasthouden aan die hoop. In de 14de eeuw toen de ‘zwarte dood’ massaal slachtoffers maakte schreef de kluizenares Juliana van Norwich vanuit haar (zelf opgelegde) quarantaine de volgende bemoedigende woorden : “ alles komt goed en alles zal goed komen , en alle dingen komen goed”. Daar hopen we op. Daar vertrouwen we op.