16 maart 2022

Chardonnay de la Reculée 2019, Pignier

Wie had ooit gedacht dat de Jura streek hip en trendy zouden worden ?  Net zoals Sherry, met wie de Jura veel gemeen heeft, werd het lang beschouwd als een rariteitenkabinet (Vin Jaune, Vin de Paille, Macvin, …) met verborgen schatten voor wijnavonturiers en een selecte groep ingewijden.  Maar dan werd het opgepikt in de pers en als ‘sommelier darling’ op de kaarten van sterrenrestaurants overal ter wereld.  De trend naar bio/biodynamisch en vooral natuurwijnen past ook in dit plaatje aangezien veel van de beste wijnbouwers in de Jura zich inschrijven in dit verhaal. Vergeten we ook het werk niet van energieke ambassadeurs van Arbois/Jura zoals Stéphane Tissot die toonden dat je naast unieke ‘gesluierde wijnen/vin de voile’ ook schitterende ‘normale’ Chardonnay wijnen kan maken die qua intensiteit en complexiteit niet voor het naburige Bourgogne moeten onderdoen.

Een andere grote naam die de Jura tot cultstatus heeft verheven is Jean-François Ganevat (fanfan voor de vrienden).  Zijn beste witte wijnen in ‘ouillé’ stijl (vaten regelmatig opgevuld-ouillage- zodat er geen sluier van gistcellen kan ontwikkelen aan de oppervlakte) tonen hoe ver je kan gaan in diepte en complexiteit met zowel Chardonnay als Savagnin. Héél ver dus !  Jammer genoeg zit hij momenteel in het oog van de storm door de verkoop van zijn domein, zes maand geleden en dus ‘in tempore non suspecto’, aan een Russische oligarch die nu op de sanctielijst staat van de EU.  De zoon van de oligarch heeft blijkbaar besloten het domein terug van de hand te doen. Wordt vervolgd…   Ganevat wou het domein oorspronkelijk verkopen, niet (of niet alleen) voor het grote geld, maar omdat hij geen opvolging heeft en steeds moeilijker kon omgaan met de stress van opeenvolgende kleine oogsten en de financiële druk daarvan.  Dat is toch een teken aan de wand, want als iemand die zijn oogst 10 keer kan verkopen aan dure prijzen zich al zorgen maakt, hoe moet het dan met de mindere goden ? Een reeks halve of kleine oogsten kan grote druk zetten op het voortbestaan van veel domeinen.  En dan is er ook de miskende psychologische druk die veel nochtans bekende en gelauwerde (of misschien juist die ?) wijnboeren voelen om elk jaar aan de torenhoge verwachtingen van pers/critici/wijnkenners te voldoen.  Een verkeerd plukmoment (o zo belangrijk in de steeds frequentere warme jaren, met een bijna onmogelijke keuze tussen volledige rijpheid en voldoende frisheid),  enkele dagen teveel of te weinig contact met de schil :  kleine details met grote impact.  Een bekende kok die , na enkele jaren proberen,  zijn wijndomein verkocht, stelde het zo :  “Als ik in de keuken een fout maak gooi ik alles weg en begin gewoon opnieuw. Bij wijn werk je een heel jaar en als je een verkeerde keuze maakt tijdens de vinificatie kun je het nooit meer goed krijgen.”   De combinatie van financiële en psychologische stress draagt ongetwijfeld bij (naast persoonlijke factoren) tot de intrieste toename van zelfdoding onder wijnbouwers (gelukkig nog een zeldzaam fenomeen in vergelijking met de verontrustende aantallen bij Franse boeren in het algemeen). Wijnbouwers zijn ook maar mensen…

Ook Pignier kampt met kleine oogsten en de gevolgen van de opwarming (de rode Poulsard druif bvb kan niet zo goed tegen de hitte en heeft op de warmere wijngaarden van het domein niet veel toekomst meer). Maar ze blijven positief en leggen zich bij gebrek aan kwantiteit meer dan ooit toe op de hoogst mogelijke kwaliteit.  Een prachtvoorbeeld daarvan is de Chardonnay de la Reculée 2019.  Een ‘reculée’ (keteldal in het Nederlands) is een kloof/vallei ontstaan door uitschuring (erosie) in het kalkplateau. In het mooie landschap van de Jura vind je zo diverse valleien met steile rotswanden.  Boven de kalkondergrond liggen dan lagen van de typerende mergelbodems (in diverse kleuren) die de Jura kenmerken.  Tijdens de opvoeding op vaten let men er op om de vaten altijd heel mooi bij te vullen (ouillage) zodat er zich geen sluier van gistcellen ontwikkelt op de oppervlakte.  De kelders in de Jura zitten namelijk vol met filmvormende gisten die, als ze de kans krijgen, een sluier van gistcellen leggen bovenop de wijn (de zogenaamde ‘flor’ laag die we kennen van de Sherry streek).   Die ‘voile’ zorgt voor de toename van acetaldehydes in de wijn met de kenmerkende aroma’s van nootjes, groene appel, curry,…   Zulke witte wijnen met sluier noemt men ook ‘typé’ of ‘tradition’.   De ‘normale’ Chardonnay, zonder sluier, noemt men ‘blanc floral’. 

Het is uiterst boeiend om het verschil te proeven tussen de twee stijlen en bij Pignier kun je dat.  De Chardonnay de la Reculée is van het florale type (vaten opgevuld/ouillé) terwijl de Cellier des Chartreux een Chardonnay is die drie jaar onder een sluier van gistcellen ligt.  Normaal gebruikt men eerder de Savagnin druif om de traditionele gesluierde (typé) wijnen te maken, of eventueel een assemblage Savagnin/Chardonnay.  Op één van de historische wijngaarden van het domein (lieu-dit En Boivin) werd in de 13de eeuw door de Kartuizers al Chardonnay verbouwd.  In de prachtige gotische gewelfde kelder (Cellier des Chartreux) van Pignier rijpt ook nu nog de Chardonnay van die wijngaard. Wat een geschiedenis ! Wat een traditie !  Maar bovenal : wat een wijn !  Het is alsof alle kwaliteiten van de Chardonnay druif en de terroir door die veroudering onder ‘voile’ worden uitvergroot. 

Als een vleugje Sherry geen optie is dan kun je best voor het florale type gaan.  De Chardonnay de la Reculée kan zich qua intensiteit, klasse en mineraliteit meten met mooie witte Bourgogne wijnen maar smaakt toch anders.  En zo moet het zijn.  Geen ersatz Bourgogne maar volbloed Jura. In de wijngaard staat trouwens een bijzondere, oude soort Chardonnay uit de Jura :  de zogenaamde ‘Melon à Queue Rouge’ waarvan de steeltjes bij rijping rood kleuren. Biodynamische cultuur (strenge Demeter label), 35 hl/ha, enkel een snuifje sulfiet bij de botteling.  Maar loepzuiver en met grote precisie gemaakt.  Het soort wijn dat bewijst waarom de Jura een grote toekomst heeft. Believe the hype !

Wijn in de kijker:

Chardonnay de la Reculée
2022
Chardonnay de la Reculée
Pignier
€ 29,90
-
6
+
Toevoegen

Schrijf u in op onze nieuwsbrief