Timorasso Derthona 2021 Colli Tortonesi, Vietti

Waarom kopen heel rijke mensen graag wijndomeinen ?  Vermoedelijk niet omdat ze graag veel geld verliezen, hoewel dat meestal de bittere werkelijkheid is.  “ To make a small fortune in the wine world you have to start with a large one”  Een domein waar al tientallen jaren niet in geïnvesteerd werd is een zwart gat waarin miljoenen euro’s verdwijnen als sneeuw voor de zon, en zonder einde in zicht. Waarom dan ?   Vaak uit passie :  je eigen wijn maken lijkt een droom voor veel wijnliefhebbers en als je de middelen hebt waarom zou je niet een buitenverblijf in een idyllische plek kiezen waar ook nog goede wijn gemaakt kan worden. Je verliest misschien fysiek geld maar in de plaats krijgt je veel ‘psychic income’ :  een prachtige plek, aanzien, voldoening, je eigen wijn kunnen serveren,…  Voor investeerders (grote groepen, verzekeringsmaatschappijen,…) kan het ook, naast prestige en een plaats om je relaties te verwennen, een zogenaamde ‘inflation hedge’ zijn.  Als alle symbolische vormen van rijkdom (papier, cijfertjes in een computer, …) hun waarde verliezen dan blijft nog de tastbare eigendom over zoals bvb een wijndomein.  Dat is vermoedelijk de reden waarom mensen zoals Bill Gates een deeltje van hun fortuin beleggen in landbouwgronden. Gratis zonlicht zorgt bovendien, via de magie van de fotosynthese, voor een jaarlijkse natuurlijke interest in de vorm van druiven of andere vruchten.

De Amerikaanse miljonair (miljardair ?) Kyle Krause kocht in 2016 het familiedomein Vietti.  Een liefhebber van Italië (zijn moeder heeft Italiaanse roots), van wijn en van voetbal.  Zo kocht hij ook de Italiaanse voetbalclub Parma. Rijke wijnliefhebbers kopen wijndomeinen en rijke voetballiefhebbers kopen nu eenmaal voetbalclubs.  Voordien had hij al het minder bekende domein Enrico Serafino gekocht en verschillende topwijngaarden in Barolo en Barbaresco.  Net als in de Bourgogne is de waarde van die wijngaarden zo groot geworden dat op familiedomeinen met veel aandeelhouders niemand nog de anderen kan uitkopen.  Voor een niet-actieve aandeelhouder (met weinig ‘psychic income’) is de keuze tussen een beperkt jaarlijks dividend of de jackpot bij een verkoop snel gemaakt. Het is jammer genoeg de kroniek van een aangekondigde dood voor veel familiale domeinen in prestigieuze plekken.  Gelukkig voor Vietti bleef de bezieler Luca Currado en zijn vrouw Elena jarenlang op het domein na de verkoop.  Met de garantie dat ze 200% vrijheid kregen om hun dromen te verwezenlijken.  En inderdaad, verlost van alle familiale druk en met ruime financiële middelen ter beschikking, kon Luca op korte tijd bergen verzetten en de kwaliteit nog aanzienlijk verbeteren.  Met een project voor een witte topper (Timorasso) en verschillende nieuwe cru’s :  Barolo Cerequio en Barolo Monvigliero alsook een Barbaresco Roncaglie.  Vietti werd op korte tijd groter, beter en winstgevender.  De keerzijde van de medaille is dat met de groei van de onderneming Luca ook meer en meer manager moest worden.  Als je liever in de wijngaarden of de kelder zit dan op kantoor dan is dat een probleem.  En als je ondertussen zelf miljonair bent en niks ‘moet’ dan is de beslissing snel genomen : Luca en Elena verlaten uiteindelijk het domein in 2023.  Het wijnmaakteam blijft en waarschijnlijk verandert er niet onmiddellijk veel maar we volgen het natuurlijk nauwgezet op.  Ondertussen kunnen we genieten van enkele jaren Vietti op zijn best (2018-2022).

In de Piemonte vind je naast internationale druiven zoals Chardonnay en Sauvignon vooral lokale witte druivensoorten.  De meest populaire zijn ongetwijfeld Arneis en Cortese (Gavi).  Daarnaast ook nog Moscato (Moscato d’Asti,…), Favorita (de Vermentino druif) en zeldzamere soorten als Erbaluce en Nascetta.  De laatste jaren komt ook nog een ander vergeten druivenras op de voorgrond : Timorasso.  In de provincie Alessandria, rond het stadje Tortona, stond in de jaren tachtig misschien nog een halve hectare van deze oude druivensoort (gekend sinds de middeleeuwen).  Een kwalitatieve druif maar lastig in de wijngaard en dus weinig populair.  Een lokale wijnbouwer, Walter Massa, zag echter het potentieel van de Timorasso voor uitstekende en zelfs bewaarkrachtige witte wijnen.  Enkele andere domeinen volgden zijn voorbeeld met groot succes (Roagna bvb).  Luca Curado had een ‘witte Barolo’ voor ogen en koos resoluut voor de Timorasso druif uit misschien wel het beste dorpje : Monleale.  Onder de noemer Derthona (de oude Latijnse naam voor het stadje Tortona) willen de lokale wijnbouwers duidelijk maken dat de beste Timorasso van hun gebiedje in de Colli Tortonesi komt.  Een leuk weetje misschien is dat de prachtige (kalkrijke) mergelbodem die voor de mineraliteit van de beste Timorasso zorgt uit het tortoniaan komt, een geologische periode genoemd naar het stadje Tortona.  Tegelijk rijkheid en frisheid, fruit en mineraliteit, drinkplezier en bewaarkracht kenmerken de Timorasso wijnen. Bij het verouderen duiken soms petrol toetsen op zoals bij bepaalde Rieslings.  Vietti wil de Timorasso zo puur mogelijk op fles brengen en kiest voor keramiek en inox kuipen en enkele oude foeders. Geen malo, wel wat batonnage.  Een boeiende wijn die iedere fan van Piemonte wijnen eens moet geproefd hebben.

In Barbaresco heeft Vietti een enorme stap vooruit gezet.  De vroegere Barbaresco Masseria kwam van aangekochte druiven en was, in alle eerlijkheid, vaak het kneusje onder de crus.  Het Amerikaanse geld kon een prachtig stuk van de befaamde Roncaglie cru kopen in het dorpje Barbaresco.  Een schitterende terroir met zogenaamde ‘Sant’Agata Fossili’ mergelbodem die voor een zeldzame combinatie van kracht en finesse zorgt.  Van kneusje naar reusje binnen het assortiment op één jaar tijd !  De ambitie is ongetwijfeld om ook de prijs op te trekken naar het niveau van de Barolo crus bij Vietti (en die kosten rond de 200 € !).  We hebben de Roncaglie 2018 (99 €) en een klein beetje 2019 (al 125 €). 

De schitterende Barbera wijnen van de Barolo cru Scarrone hebben we vroeger al in de kijker gezet, alsook de indrukwekkende Vigna Vecchia versie daarvan (ondertussen meer dan 100 jaar oude wijnstokken !) Maar we willen eindigen met het perfecte visitekaartje van Vietti op zijn hoogtepunt :  de Perbacco 2020.  Uitsluitend afkomstig van Barolo (en enkele Barbaresco) wijngaarden.  Na ongeveer 18 maand op hout (grotendeels grote vaten) selecteert men de meest toegankelijke loten (jonge wijnstokken,…) voor de Perbacco en de meest bewaarkrachtige loten blijven nog een jaar extra op vat en worden de Barolo Castiglione.  En ja, de Barolo is intrinsiek beter, veel beter zelfs.  Potentieel. In de toekomst. Ooit. Maar we leven in het nu, en nu ligt het drinkplezier voor het rapen, voor een fractie van de prijs. Waar wacht je nog op ?